Wat is een Bolsjewiek Diamant?

De eerste diamanten en slijpvormen

Diamanten zijn altijd populair geweest. Al in de vierde eeuw voor christus, worden er in India diamanten verhandeld. Het was toen al duidelijk dat diamant het hardste (natuurlijke) materiaal ter wereld is. Er was dus ook geen manier om ze te slijpen. De eerste juwelen bevatten daarom ook ruwe diamanten. 

Kloven en schuren

Pas zeventien eeuwen later bereikte de diamant Europa via het Midden-Oosten. Inmiddels was men erachter dat een diamant wel degelijk verfraaid kon worden. Dankzij de ontdekking van het kloven, kon ook de bovenkant van de octaëder verwijderd worden. Maar ook de rest van de diamant kwam er wat beter uit te zien. Zo “schuurde” men de zijkanten met diamantpoeder.

Door de bovenkant van de ruwe diamantvorm, de octaëder (Pointed Cut) te verwijderen, kon men de diamant wat mooier maken (Table Cut)

De roos en briolet

Rond de 15^e en 16^e eeuw haalde men diamant direct uit India. Het aanbod nam hierdoor flink toe en daarmee ook de vraag naar diamantbewerkers. Met nieuwe technieken was het inmiddels mogelijk om facetten te slijpen. Dit leidde tot bijzondere slijpvormen zoals de briolet en de roos. Met name de roos was én bleef erg populair. Vooral in Nederland werden tijdens de Victoriaanse stijlperiode (rond 1900) veel roos slijpsels geproduceerd. In plaats van de standaard twaalf, slepen Amsterdamse slijpers meestal achttien facetten op hun roosdiamant. Bovendien was de bolling wat hoger dan rozen uit andere plaatsen. Daarom noemt men dit type slijpsel ook wel de “Dutch Rose” of “Amsterdam Rose”.

De weg naar een ronde diamant

Hoewel de roos wordt gezien als een voorloper van de briljant, is de echte voorloper de bolsjewiek. De techniek om een ronde diameter te maken bij een niet-ronde diamant bestond nog niet. Daarom waren alle geslepen diamanten een beetje rondachtige vierkanten of rechthoeken. Hierbij was de vorm van de ruwe diamant, de octaëder, nog goed zichtbaar. Een voorbeeld hiervan is de bekende ‘Mine cut’.

 De Rose cut was erg beroemd in Amsterdam

Stoom aangedreven machines

Halverwege de 19^e eeuw kwamen er stoom aangedreven machines die diamanten konden zagen en slijpen. Coster Diamonds was in 1840 destijds de eerste diamantslijperij die deze machines gebruikte. De techniek waarbij een diamant rond wordt gemaakt heet “bruting”. Toen deze techniek ineens mogelijk was met de nieuwe machines, ging er een wereld open voor diamantslijpers. Opeens was het wél mogelijk om diamanten rond te slijpen. En snel ook.

Een nieuwe, ronde slijpvorm

Zo werd het oud Europees slijpsel geboren. In tegenstelling tot de eerdere slijpvormen, is deze al een stuk ronder. Toch hechtte men er veel waarde aan om zoveel mogelijk van het ruwe gewicht van de diamant te behouden. Daarom heeft de bolsjewiek een veel steilere bovenkant dan de briljant zoals we die vandaag de dag kennen. Daarnaast heeft deze vorm veel bredere facetten aan de achterkant en vaak een afgevlakte punt aan de onderkant.

 De old European cut is rond en heeft een kleine tafel

De Bolsjewiek diamant

Het Bolsjewiek slijpsel is bijna hetzelfde als het oud Europese slijpsel. Maar in tegenstelling tot die laatste, komt de Bolsjewiek niet uit Europa. Wellicht had u het door de naam al geraden. De Bolsjewiek diamant komt uit Rusland!

Een nieuwe groep slijpers

Na de Russische revolutie, begin 20^e eeuw, kwamen er heel veel diamanten op de markt. Veel Russen maakten zich het vak van diamantslijper eigen. Vaak hadden zij echter niet de juiste tools. Als ze bijvoorbeeld al een loep hadden, was deze lang niet zo goed als die van de Europese slijpers. De Russische slijpers deden dan ook veel op het blote oog. Het uitgangspunt van de Russische slijpers was om een diamant rond te slijpen, maar tegelijkertijd zo veel mogelijk ruwe diamant te bewaren. Eigenlijk dus net als bij de old European cut. Maar juist vanwege dat gebrek aan geschikte gereedschappen, zagen de diamanten uit Rusland er toch wat anders uit.

 Ring met Bolsjewiek diamant. Bron afbeelding: Catawiki

Het uiterlijk van de Bolsjewiek diamant

De bolsjewiek diamant had, in tegenstelling tot de nieuwere Europese vormen, een nog iets steilere bovenkant. Zo bleef er meer van de ruwe steen over en had de diamant een hoger karaat. Daarnaast was de rondist, het breedste deel van de diamant, ook vaak een stuk dikker. Bovendien bleek het in de praktijk toch erg lastig de zijn om de diamant exact rond te krijgen. Deze drie eigenschappen maakt dat we een Bolsjewiek geslepen diamant relatief makkelijk kunnen herkennen. Maar is dat ook niet een stuk van de charme?

Bolsjewiek geslepen diamanten in Europa

Het tempo van de Russische slijpers lag hoog. Ze produceerden ontzettend veel diamanten. Ondanks dat het slijpsel geen topkwaliteit was, waren de stenen wel erg in trek. Met name in Europa. In tegenstelling tot Rusland, heeft Europa namelijk geen diamantmijnen. Zo zijn er ontzettend veel Russische diamanten naar Europa gekomen. En waar beter dan in the City of Diamonds?

 Bolsjewiek diamanten zijn vaak niet perfect rond omdat de slijpers veelal niet over de juiste materialen beschikten. Bron afbeelding: Catawiki

De naam Bolsjewiek

In de volksmond werden de Russische diamanten ook wel “Bolsjewieken” genoemd. Uiteraard genoemd naar de machthebbers van dat moment. Ondanks dat de bolsjewieken in Rusland op een gegeven moment niet meer aan de macht waren, was de term “bolsjewiek geslepen diamanten” wel geïntegreerd in de diamantbusiness. En dat is hoe de Bolsjewiek aan zijn naam komt. Stiekem is het ontwerp eigenlijk een verbastering van de old European cut. Maar zeker in die tijd waren er nog niet echt regels voor het slijpen van diamanten. En zeker niet voor de benamingen van slijpsels. Dat kwam pas echt met de invoering van de briljante slijpvorm.

 Ring met Bolsjewiek diamant. Bron afbeelding: Catawiki

Bolsjewiek geslepen diamanten in juwelen

In moderne juwelen zien we eigenlijk nooit meer bolsjewiek diamanten. In de loop der tijd heeft de bolsjewiek immers plaats gemaakt voor de briljante slijpvorm. De briljant sprankelt een stuk meer, dus dat is niet erg verwonderlijk. In antieke juwelen komen we af en toe nog wel een bolsjewiek tegen. Toch is het voor veel mensen niet gemakkelijk om een bolsjewiek slijpsel te herkennen. Daarom wordt deze vaak verward met een old European cut of de mine cut. Heeft u antieke sieraden en bent u benieuwd of u een Bolsjewiek geslepen diamant heeft? Kom bij ons langs. Mijn collega’s en ik kijken er graag naar voor u. Als u liever zelf een diamant wil slijpen, nodig ik u uit voor een diamond masterclass.