Ook al worden synthetische diamanten al tientallen jaren gebruikt in laboratoria en fabrieken, waar ze worden gebruikt voor de productie van snijgereedschappen. De synthetische diamanten van edelsteenkwaliteit die nu in sieraden voorkomen, zijn een relatief nieuw fenomeen. Om te bewijzen dat een diamant synthetisch of echt is, moeten de bedrijven die de 'nepdiamanten' maken en verkopen er onderzoek naar laten doen in een erkend edelsteenlaboratorium. Ze moeten ook expliciet vermelden of de diamant synthetisch is en door de mens gemaakt in een laboratorium of niet.

De eerste succesvolle poging om een synthetische diamant te maken was in 1854, toen een team van onderzoekers van General Electric een diamant in een laboratorium creëerde. Ze deden dit door de omstandigheden na te bootsen waaronder diamanten in de natuur worden gevormd; ze onderwierpen koolstof aan extreme temperaturen en druk. In de jaren '50 werd een andere methode gemaakt om synthetische diamanten te maken. Tijdens dit proces, genaamd chemische dampafzetting, werden diamanten geproduceerd bij zeer lage druk en een relatief lage temperatuur, door een gasmengsel van koolstof op een diamantsubstraat te plaatsen. Door het laboratorium gemaakte diamanten zijn door de mens gemaakte diamanten die bestaan uit echte koolstofatomen die zijn gerangschikt in de karakteristieke diamantkristalstructuur. Diamantsimulanten, zoals zirconia en moissanite, lijken op diamanten en zijn geen echte koolstofkristallen. Simulanten hebben niet dezelfde chemische en fysische eigenschappen als diamanten en daarom worden simulanten tegen veel lagere prijzen verkocht dan in het laboratorium gemaakte diamanten.